Olimpiyat Oyunları yahut kısaca Olimpiyatlar, Yaz ve Kış Olimpiyat Oyunları olmak üzere iki başka kategoride, dört yılda bir düzenlenen milletlerarası çok sporlu aktiflik olarak tanımlanır. Lakin, Olimpiyatlar’ın kökeni neye dayanır? İşte, Olimpiyat Oyunları tarihçesi…
18 nerenin plakası? 18 plaka kodu hangi kente ilişkin?
22 nerenin plakası? 22 plaka kodu hangi kente ilişkin?
ANTİK OLİMPİYATLAR
Antik olimpiyat oyunlarının birinci olarak nerede ve ne vakit başladığına ait kesin bir bilgi yoktur; lakin sayısız efsane vardır. Bunlardan birine nazaran oyunlar, Olimpia hükümdarı ve Peloponnisos’a ismini veren kahraman olan Pelops’a kurbanların sunulduğu mühlet boyunca doğmuştur. Hristiyan Yunan düşünürü Titus Flavius Clemens’e nazaran ise bu oyunlar Pelops’un ruhuna sunulan armağanlardan diğer bir şey değildir.
Bir öbür söylenceye nazaran ise mitolojik kahraman Herakles’in Olimpiya’da bu tip bir oyuna katılarak kazanmasının sonucunda bu oyunların her dört yılda bir klâsik olarak yinelenmesi istediği istikametindedir. Bir diğer efsane bunun Zeus tarafından Titan Kronos’a karşı aldığı hezimet sonrasında koyulduğunu söyler. Değişik kaynaklarda bunun Elis Hükümdarı İfitos’un MÖ 9. yüzyılda halkını büyük bir savaşın içine düşmekten kurtarması için Pythia’ya giderek ona danıştığını, kâhinin ise ona ilahlar onuruna oyunlar düzenleyerek ilahların memnuniyetini kazanmasını önerdiği geçer. Bunun sonucunda İfitos bu oyunları düzenlemeye başlar ve Spartalı düşmanları bu oyunlar müddetince onlara saldırmayı durdurur.
MODERN OLİMPİYATLAR
1892’de Paris Sorbonne Üniversitesi’ndeki bir konuşması sırasında Fransız Baron Pierre de Coubertin memleketler arası spor tertibi fikrini öne sürdü. Coubertin, 1870-71 yıllarındaki Fransa-Almanya savaşında Fransa’nın mağlubiyet nedenini ülkede fizikî eğitimin verilememesi olarak görüyordu. Spor eğitimini ve spor kurumlarını güçlendirerek ülkede sporu yaygınlaştırmak ve spordaki rekabetin ve irtibatın gerçek savaşları önleyebileceğini savunuyordu. 23 Haziran 1894’te Coubertin önderliğinde Memleketler arası Olimpiyat Komitesi 13 ülke ve 79 temsilci ile birinci sefer toplandı ve Olimpiyat Oyunlarının tekrar düzenlenmesine ve birinci olimpiyatların 1896’da Atina’da düzenlenmesine karar verdi.
İlk çağdaş olimpiyatlar Milletlerarası Olimpiyat Komitesi himayesinde Atina’da 1896’da gerçekleştirildi. Bu olimpiyatlara 14 ülkeden 241 sportmen katıldı ve 43 yarışta çaba ettiler. Yunan hükûmeti oyunların gerçekleşebilmesi için Zappas ve kuzeni Konstantinos Zappas’a güveniyordu ve bu itimadı olimpiyat oyunlarını finanse ederek kullandılar. İş insanı George Averoff da Panathinaiko Stadyumu onarımı masraflarını üstlendi. Yunan hükûmeti ise biletler ve hatıra pulları satışından gelir elde etmiştir.
OLİMPİYATLARA MESKEN SAHİPLİĞİ YAPMIŞ ÜLKELER
- 1896 Yunanistan Krallığı Atina
- 1900 Fransa Paris
- 1904 ABD St. Louis
- 1906 Yunanistan Krallığı Atina
- 1908 Birleşik Krallık Londra
- 1912 İsveç Stokholm
- 1916 Alman İmparatorluğu Berlin
- 1920 Belçika Antwerp, Belçika
- 1924 Fransa Paris
- 1928 Hollanda Amsterdam
- 1932 FÖY. Los Angeles
- 1936 Almanya Berlin
- 1940 Japonya Tokyo
- 1944 İngiltere
- 1948 İngiltere
- 1952 Finlandiya Helsinki
- 1956 Avustralya Melbourne
- 1960 İtalya Roma
- 1964 Japonya Tokyo
- 1968 Meksika Mexico City
- 1972 Batı Almanya Münih,
- 1976 Kanada Montreal
- 1980 SSBC Moskova
- 1984 ABD Los Angeles
- 1988 Güney Kore Seul
- 1992 İspanya Barselona
- 1994 Norveç Lillehammer
- 1996 ABD Atlanta
- 1998 Japonya Nagano
- 2000 Avustralya Sidney
- 2002 ABD Salt Lake City
- 2004 Yunanistan Atina
- 2006 İtalya Torino, İtalya
- 2008 Çin Halk Cumhuriyeti Pekin
- 2012 İngiltere Londra
- 2016 Brezilya Rio de Janeiro, Brezilya
- 2021 Tokyo, Japonya
TÜRKİYE’NİN OLİMPİYATLAR KARNESİ
Türkiye katıldığı 23 olimpiyattan 18’inde madalya kazanmıştır. En çok madalya kazanılan olimpiyatlar 6 altın, 4 gümüş, 2 bronz kazanılan 1948 Londra, 7 altın, 2 gümüş kazanılan 1960 Roma ve 2 altın, 2 gümüş, 9 bronz madalya kazanılan 2020 Tokyo’dur. En çok madalya kazanılan sporlar ise 29 altın, 18 gümüş, 19 bronzla güreş ve 8 altın, 1 gümüş ve 2 bronzla halterdir.
Türkiye ismine olimpiyat madalyası kazanmayı başaran 85 atlet vardır. Bu 85 atletten 16’sı birden çok sefer madalya sevinci yaşamıştır. Naim Süleymanoğlu ve Halil Keyifli 3 kere, Mithat Bayrak, Mustafa Dağıstanlı ve Hamza Yerlikaya 2 defa altın madalya kazanmışlardır. Hamit Kaplan 1 altın, 1 gümüş, 1 bronz; İstek Kayaalp ise 1 gümüş, 2 bronz madalyayla toplamda 3 madalya kazanmıştır.
Olimpiyatlarda madalya kazanan birinci bayan atlet 1992 Barselona’da bronz madalya kazanan judocu Hülya Şenyurt iken birinci altın madalya kazanan bayan sportmen 2004 Atina’da altın madalya kazanan halterci Nurcan Taylan’dır. Tekvandocu Işık Tatar ise iki farklı olimpiyatta madalya kazanan birinci bayan atlettir. Olimpiyatlarda madalya kazanan en yaşlı atlet 1948 Londra’da 35 yaşındayken altın madalya kazanan güreşçi Yaşar Doğu, en genç isim ise 2004 Atina’da 17 yaşındayken gümüş madalya kazanan boksör Atagün Yalçınkaya’dır.
