ABD’de satılan çiçeklerin yüzde 80’i ithal ediliyor ve bunların birçok Kolombiya ve Ekvador’dan geliyor. Bir gülün yetişmesi 15 hafta kadar sürüyor. 15 haftanın sonunda güller kesilir kesilmez, hassas halde koordine edilmiş bir yarış başlıyor…
Taze kalmaları için çiçekler soğutularak uyku haline getiriliyor ve soğutmalı kamyonlarla havalimanlarına taşınıyor. Havaalanında, Miami’ye giden bir uçağa yükleniyorlar. 14 Şubat’tan evvelki haftalar boyunca her gün 30’dan fazla uçuş Kolombiya’dan Miami’ye çiçek taşıyor. Yaklaşık dört saat sonra güller Miami’ye iniyor. Soğutulmuş depolara taşınıyor ve ABD gümrüğü tarafından denetleniyorlar. Daha sonra Amerika Birleşik Devletleri’nin dört bir yanına gönderilmek üzere soğutmalı kamyonlara yükleniyorlar. Güller mağazalara ulaştığında, toplanmalarının üzerinden 48 saat üzere kısa bir mühlet geçmiş oluyor. Bu süratli akış hiç durmuyor. Rastgele bir saatte, rastgele bir yerde satılabilen bu çiçeklerin ‘seri üretim’ yarışı, tabiatın yok edilmesine kıymetli ölçüde katkıda bulunuyor.
TAZE ÇİÇEKLER, KARBON AYAK İZİNE SAHİP 34 MİLYAR DOLARLIK GLOBAL BİR SEKTÖR
Elbette süreç yalnızca ABD’de bu türlü işlemiyor. Çiçeklerle dolu uçaklar her gün dünyanın dört bir yanını dolaşıyor. Kolombiya’dan gelen krizantemler Japonya’ya, Kenya’dan gelen güller İngiltere’ye, Ekvador’dan gelen karanfiller Rusya’ya uçuyor. İthal edilen kesme çiçeklerin neredeyse tamamı tıpkı emisyon yoğunluklu seyahatten geçiyor: İklim denetimli seralar, soğutmalı kamyonlar ve uzun, soğuk bir uçuş. Sonuç olarak ise taze çiçekler, devasa bir karbon ayak izine sahip 34 milyar dolarlık global bir dal olarak karşımıza çıkıyor.
ÇİÇEKLER İKLİME EN ÇOK ZİYAN VEREN ÜRÜNLER!
Dünyanın dört bir yanına taşıdığımız öteki bozulabilir eserlerle karşılaştırıldığında, çiçekler tahminen de iklime en çok ziyan veren eserler. Pekala bunun nedeni nedir?
Neredeyse öbür her şey, hava nakliyatının yüzde 1’i kadar karbon ayak izine sahip olan gemilerle taşınıyor. İklim uzmanı Mike Berners-Lee tarafından 2020 yılında İngiliz marketlerinde satılan eserler üzerinde yapılan bir tahlil, bir buket ithal çiçeğin Brezilya’da ormansız bir toprakta yetiştirilen ve Londra’da tüketilen yaklaşık 250 gramlık bir biftekten daha değerli bir tesire sahip olduğunu ortaya koydu.
Kabul ediyoruz, çiçekleri çok sevenler için bu durum sahiden şok edici. Hatta birçoğunuzun “Ama çok güzeller” dediğini dahi duyar üzereyiz. Çiçekler sahiden çok hoşlar ve hayatımızda hem gerçek hem de sembolik roller oynuyorlar. Sempati, sevgi, pişmanlık, hürmet ya da ilgiyi çok az şeyin başarabileceği halde tabir ediyorlar.
PEKİ NE YAPACAĞIZ?
İyi haber şu ki, bundan vazgeçmemize gerek yok. Zira dalın iklim üzerindeki tesirini azaltmak için yapabileceği pek çok şey var. Seraların yenilenebilir güç ile ısıtılması gerekiyor ve ülkeler güç kaynaklarını çeşitlendirdikçe bu daha da kolaylaşacak.
Bu, bilhassa dünyanın en büyük kesme çiçek ihracatçısı olan Hollanda için çok değerli. Bulutlu, kuzey iklimine sahip bu ülkede, çoğunluğu fosil yakıtlarla çalışan, yüksek otomasyonlu ve güç yoğunluklu seralar standart. Kısa bir müddet evvel Hollanda hükümeti ve bahçecilik dalı bu seralardan kaynaklanan emisyonları azaltma konusunda mutabakata vardı.
HAVA NAKLİYATINDAN UZAKLAŞILMALI
En kıymetlisi, dalın hava nakliyatından uzaklaşması gerekiyor. Kimi şirketler çok daha az emisyona neden olan deniz yoluyla çiçek nakliyesini denemeye başladı bile. Konteynırlardaki atmosferin dikkatlice denetim edilmesiyle, kesilmiş sapların haftalarca hareketsiz kalması mümkün olabiliyor. Batılı ülkelerin birden fazla şimdi tek tek bölümlerin hava nakliyatına olan bağımlılıklarını azaltmalarını zarurî kılmadı. Fakat kanun koyucular bu kararları vermeye başlarsa, kesme çiçek sanayisi düzenlenecek birinci dallar ortasında olmalı.
GÜL, KRİZANTEM VE KARANFİLDEN UZAK DURUN
Öte yandan yalnızca kesimin adımları değil tüketicilerin tercihleri de kesme çiçek yarışında kıymetli bir fark yaratabilir. Konunun uzmanları, ithal çiçeklerin büyük çoğunluğunu oluşturan üç çeşit olan gül, krizantem ve karanfilden kaçınılması gerektiğini, çiçekler mahallî olarak yetiştirildiğinde ve mevsiminde olduğunda bir buketin çevresel tesirinin azaldığını söylüyor.
Dayanıklı ve uzun vazo ömrüne sahip olan bu üç büyük cins, ucuz seri üretim ve dünya çapında süratli teslimat için eksiksiz seçenekler. Bu sebeple daha az bilinen çiçekleri satın almak, kesme çiçek yarışının tesirlerini azaltmak için tesirli bir yol üzere görünüyor.
ZİNCİR SATICILARI DEĞİL, MAHALLÎ MAĞAZALARI TERCİH EDİN
Tüketiciler olarak bizlerin yapabileceği bir öbür şey de zincirler yerine, mahallî bir çiçekçiden gül, karanfil ve krizantem dışında bir buket satın almak. Daha tesirli olacak yol ise, çiçeği direkt yetiştiricinin kendisinden satın almak olacaktır.
Sonuçta, çiçek sanayisinin etrafa verdiği ziyanlar, ucuz ve anlık tatmin isteğimizden ve özel bölümün bunu üretmek için zalimce verimli bir halde istekli olmasından kaynaklanıyor. İnsanların ve gezegenin refahı ikinci sırada geliyor.
ROMANTİZMİN GÜLLERLE HUDUTLU KALMASINA GEREK YOK
Bununla yüzleşmek önceliklerimizi tekrar gözden geçirmemizi gerektiriyor. Evet, taze bir buket gül anlık hoşluk demek. Lakin o buketin hangi süreçlerden geçtiğini, bize gelene kadar etrafa ne kadar ziyan verdiğini hatırlamakta yarar var. En sevdiğimiz çiçekleri mevsiminde satın alabiliriz. Bir buket nergis, yasemin ya da lale de en az güller kadar hoş. Romantizmin güllerle hudutlu kalmasına gerek yok. Zira tabiatın hoşluğunu iç yere taşıma uğraşımız o hoşluğun kendisine ziyan verdiğinde, hayat üslubumuzun saçmalığını sorgulamamızı gerekiyor.
The Washington Post’un ‘Why giving roses on Valentine’s Day — or any day — is really a bad idea’ başıklı haberinden derlenmiştir.
